19 Νοε 2013

A' κλίση ουσιαστικών



Aσυναίρετα ουσιαστικά

Η πρώτη κλίση περιλαμβάνει ονόματα:
  • αρσενικά σε: -ας, -ης
  • θηλυκά σε: (γεν. -ας), (γεν. -ης)
Παρατηρήσεις:
  • Το -α στην κατάληξη -α είναι άλλοτε μακρόχρονο και άλλοτε βραχύχρονο· 
  • Το -α στην κατάληξη -ας σε οποιαδήποτε πτώση είναι πάντοτε μακρόχρονο, π.χ. τῆς χώρς
  • Η γενική του πληθυντικού τονίζεται στη λήγουσα και παίρνει περισπωμένη, π.χ. τῶν χωρν
 
καταλήξεις των ουσιαστικών της α' κλίσης
Ενικός
Αρσενικά σε -ας
Αρσενικά σε -ης
Θηλυκά σε -α
Θηλυκά σε -η
ον.
γεν.
δοτ.
αιτ.
κλ.
-ας
-ου
-
-αν
-α
-ης
-ου
-
-ην
-α ή -α
-α
-ας ή -ης
-ᾳ ή -ῃ
-αν
-α
-η
-ης
-
-ην
-η
Πληθυντικός

ον.
γεν.
δοτ.
αιτ.
κλ.
-αι
-ῶν
-αις
-ας
-αι

 
αρσενικά σε -ας και σε -ης
σε -ας
σε -ης
(οξύτονα)
σε -ης
 (παροξύτονα)
σε -ης

τοῦ
τῷ
τὸν
νεανί-ας
νεανί-ου
νεανί-
νεανί-αν
νεανί-α
ποιητ-ὴς
ποιητ-οῦ
ποιητ-
ποιητ-ήν
ποιητ-
στρατιώτ-ης
στρατιώτ-ου
στρατιώτ-
στρατιώτ-ην
στρατιώτ-α
εὐπατρίδ-ης
εὐπατρίδ-ου
εὐπατρίδ-
εὐπατρίδ-ην
εὐπατρίδ-η
οἱ
τῶν
τοῖς
τοὺς
νεανί-αι
νεανι-ῶν
νεανί-αις
νεανί-ας
νεανί-αι

ποιητ-αὶ
ποιητ-ῶν
ποιητ-αῖς
ποιητ-ὰς
ποιητ-αὶ

στρατιῶτ-αι
στρατιωτ-ῶν
στρατιώτ-αις
στρατιώτ-ας
στρατιῶτ-αι

εὐπατρίδ-αι
εὐπατριδ-ῶν
εὐπατρίδ-αις
εὐπατρίδ-ας
εὐπατρίδ-αι


Σχηματίζουν την κλητική του ενικού σε -α:
  • τα εθνικά: ὦ Πέρσα
  • όσα λήγουν σε -της, π.χ. ὦ ποιητά
  • τα σύνθετα με β' συνθετικό ρήμα, π.χ. ὦ γυμνασιάρχα

 
 
θηλυκά σε -α    (γενική -ας)

σε -α
(οξύτονα)
σε -α
(παροξύτονα)
σε -ης
(προπαρο-
ξύτονα)
σε -ης
(παροξύτονα)
σε -ης
(παροξύτονα)
τῆς
τῇ
τὴν
στρατι-
στρατι-ᾶς
στρατι-
στρατι-ὰν
στρατι-
πολιτεί-α
πολιτεί-ας
πολιτεί-
πολιτεί-αν
πολιτεί-α
ἀλήθει-α
ἀληθεί-ας
ἀληθεί-
ἀλήθει-αν
ἀλήθει-α
ὥρ-α
ὥρ-ας
ὥρ-
ὥρ-αν
ὥρ-α
σφαῖρ-α
σφαίρ-ας
σφαίρ-
σφαῖρ-αν
σφαῖρ-α

αἱ
τῶν
ταῖς
τὰς
στρατι-αὶ
στρατι-ῶν
στρατι-αῖς
στρατι-ὰς
στρατι-αὶ
πολιτεῖ-αι
πολιτει-ῶν
πολιτεί-αις
πολιτεί-ας
πολιτεῖ-αι
ἀλήθει-αι
ἀληθει-ῶν
ἀληθεί-αις
ἀληθεί-ας
ἀλήθει-αι
ὥρ-αι
ὡρ-ῶν
ὥρ-αις
ὥρ-ας
ὥρ-αι
σφαῖρ-αι
σφαιρ-ῶν
σφαίρ-αις
σφαίρ-ας
σφαῖρ-αι

Στα παραπάνω ουσιαστικά σε –α η γενική του ενικού σχηματίζεται σε -ας. Αυτό γίνεται όταν στην ονομαστική πριν από το  υπάρχει φωνήεν ή ρ. Το α αυτό είναι μακρόχρονο και  λέγεται καθαρό.


Εξαιρέσεις:  Το καθαρό -α δεν είναι μακρόχρονο αλλά βραχύχρονο.
  • Όταν η λέξη τονίζεται στην προπαραλήγουσα π.χ. ἡ εὐσέβεια
  • Στα ονόματα: γραῖα, μαῖα, μυῖα,
  • Στα ονόματα: μοῖρα, πεῖρα, πρῶρα, σφαῖρα, σφῦρα
 
Σημείωση: Στην αιτιατική και κλητική του ενικού το είναι μακρόχρονο ή βραχύχρονο, όπως στην ονομαστική του ενικού, π.χ. ἡ ὥρα, τήν ὥραν, ὦ ὥρα, ἡ σφαῖρα, τήν σφαῖραν, ὦ σφαῖρα, ἡ γλῶσσα,  τήν γλῶσσαν ὦ γλῶσσα
 
θηλυκά σε -α    (γενική -ης)
σε -α
(παροξύτονα)
σε -ης
(προπαροξύτονα)
τῆς
τῇ
τὴν
γλῶσσ-α
γλώσσ-ης
γλώσσ-
γλῶσσ-αν
γλῶσσ-α
τράπεζ-α
τραπέζ-ης
τραπέζ-
τράπεζ-αν
τράπεζ-α
αἱ
τῶν
ταῖς
τὰς
γλῶσσ-αι
γλωσσ-ῶν
γλώσσ-αις
γλώσσ-ας
γλῶσσ-αι
τράπεζ-αι
τραπεζ-ῶν
τραπέζ-αις
τραπέζ-ας
τράπεζ-αι
   
Στα παραπάνω ουσιαστικά η γενική του ενικού σχηματίζεται σε -ης. Αυτό γίνεται, όταν στην ονομαστική πριν από το υπάρχει σύμφωνο, εκτός από το ρ. Το α αυτό είναι βραχύχρονο και λέγεται μη καθαρό
 
 
θηλυκά σε -η
σε -η
(οξύτονα)
σε -α
(παροξύτονα)
τῆς
τῇ
τὴν
ψυχ-
ψυχ-ῆς
ψυχ-
ψυχ-ὴν
ψυχ-
κώμ-η
κώμ-ης
κώμ-
κώμ-ην
κώμ-η
αἱ
τῶν
ταῖς
τὰς
ψυχ-αὶ
ψυχ-ῶν
ψυχ-αῖς
ψυχ-ὰς
ψυχ-αὶ
κῶμ-αι
κωμ-ῶν
κώμ-αις
κώμ-ας
κῶμ-αι


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου