ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β' ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ , ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ - 10o ΜΑΘΗΜΑ

Η ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑ

Aeneas bellum ingens geret in Italia. Populos feroces contundet, mores eis imponet et moenia condet. Tu Aeneam ad caelum feres. Postea Iulus, Aeneae filius, regnum ab Lavinio transferet et Albam Longam muniet. Post trecentos annos Ilia duos filios, Romulum et Remum, pariet, quos lupa nutriet. Romulus moenia Martia condet Romanosque de suo nomine appellabit. Romanis imperium sine fine erit. Caesar Augustus, ab Iulo ortus, Belli portas claudet et Saturnium regnum restituet. Hunc tu, ut Aeneam, in caelo accipies.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Ο Αινείας θα κάνει φοβερό πόλεμο στην Ιταλία. Θα συντρίψει άγριους λαούς, θα τους επιβάλει θεσμούς και θα χτίσει τείχη. Εσύ θα αποθεώσεις τον Αινεία. Αργότερα ο Ίουλος, ο γιος του Αινεία, θα μεταφέρει το βασίλειο απ' το Λαβίνιο και θα οχυρώσει την Άλβα Λόγγα. Μετά από τριακόσια χρόνια η Ιλία θα γεννήσει δύο γιους, το Ρωμύλο και το Ρώμο, που θα τους θρέψει μια λύκαινα. Ο Ρωμύλος θα χτίσει τα τείχη του Άρη και θα δώσει στους Ρωμαίους τ' όνομά του. Η εξουσία των Ρωμαίων δε θα 'χει τέλος. Ο Καίσαρας Αύγουστος, καταγόμενος απο τον Ιούλο, θα κλείσει τις πόρτες του Πολέμου και θα ξαναφέρει τη βασιλεία του Κρόνου. Κι αυτόν, όπως τον Αινεία, θα τον (υπο)δεχτείς στον ουρανό.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

Aeneas –ae : Ο Αινείας

bellum – i: ο πόλεμος

ingens –ntis: τεράστιος, φοβερός

gerο: διεξάγω

Italia -ae : η Ιταλία

populus –i: ο λαός

ferox-cis : άγριος, φοβερός

contundο : συντρίβω

mos-ris : ήθος, θεσμός

impono : επιβάλλω

moenia-um : τα τείχη

condo : χτίζω

caelum-i : ο ουρανός

ferο : φέρνω

postea : έπειτα, αργότερα

filius-i : ο γιός

regnum-i : το βασίλειο

Lavinium-ii : το Λαβίνιο

transfero : μεταφέρω

Alba Longa: Η Άλβα Λόγγα

muniο : οχυρώνω

post: μετά από

trecenti-ae-a : τριακόσιοι

annus-is : έτος

Ilia-ae : η Ίλια

duo-ae-a : δύο

Romulus-i : ο Ρωμύλος

Remus-i : ο Ρώμος

pario : γεννώ

lupa-ae : λύκαινα

nutrio : τρέφω

martius-a -um: Άρειος, του θεού Άρη

nomen-inis : το όνομα

appello: ονομάζω, αποκαλώ

sine : χωρίς

finis-is : τέλος

ero : θα είμαι

Iulus-i : ο Ίουλος

ortus-i : καταγόμενος

bellum-i: ο πόλεμος

porta-ae : η πόρτα

claudo: κλείνω

Saturnius-a-um : Κρόνιος // του Κρόνου

regnum-i : βασίλειο

restitueo: αποκαθιστώ

ut: όπως

caelum-i : ουρανός

accipio: δέχομαι

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

1. Aeneas bellum ingens geret in Italia.

geret: ρήμα

Aeneas: υποκείμενο ρήματος

bellum: αντικείμενο ρήματος

ingens: επιθετικός προσδιορισμός στο bellum

in Italia: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου (στάση)

2. Populos feroces contundet,

contundet: ρήμα

populos: αντικείμενο ρήματος

feroces : επιθετικός προσδιορισμός στο populos

3. mores eis imponet

imponet: ρήμα

mores: αντικείμενο ρήματος (άμεσο)

eis: αντικείμενο ρήματος (έμμεσο)

4. et moenia condet.

condet: ρήμα

moenia: αντικείμενο ρήματος

7.Tu Aeneam ad caelum feres.

feres: ρήμα

tu: υποκείμενο ρήματος

Aeneam: αντικείμενο ρήματος

ad caelum: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου (κατεύθυνση)

8.Postea Iulus, Aeneae filius, regnum ab Lavinio transferet

transferet: ρήμα

Iulus: υποκείμενο ρήματος

filius: παράθεση στο Iulus

Aeneae : γενική κτητική στο filius

regnum: αντικείμενο ρήματος

ab Lavinio: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της κίνησης από τόπο

Postea: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου (χρονική ακολουθία )

στο transferet

9. et Albam Longam muniet.

muniet: ρήμα

Albam Longam: αντικείμενο ρήματος

10. Post trecentos annos Ilia duos filios, Romulum et Remum, pariet,

Pariet : ρήμα

Ilia: υποκείμενο ρήματος

filios : αντικείμενο ρήματος

duos : επιθετικός προσδιορισμός στο filios

Romulum et Remum: : επεξηγήσεις στο duos filios

Post annos: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου

Trecentos: επιθετικός προσδιορισμός στο annos

11. quos lupa nutriet. Δευτερεύουσα αναφορική πρόταση,

προσδιοριστική στο filios

nutriet: ρήμα

lupa: υποκείμενο ρήματος

quos: αντικείμενο ρήματος

12. Romulus moenia Martia condet

condet: ρήμα

Romulus: υποκείμενο ρήματος

moenia: αντικείμενο ρήματος

Martia: επιθετικός προσδιορισμός στο moenia

13. Romanosque de suo nomine appellabit.

appellabit: ρήμα

Romanos: αντικείμενο ρήματος

de nomine: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός

suo: επιθετικός προσδιορισμός στο nomine

14.Romanis imperium sine fine erit.

erit. ρήμα

imperium: υποκείμενο ρήματος

Romanis: δοτική προσωπική κτητική από το erit

sine fine: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που της εξαίρεσης στο erit (σε θέση κατηγορουμένου στο Imperium)

15. Caesar Augustus, ab Iulo ortus, Belli portas claudet

claudet: ρήμα

Caesar Augustus : υποκείμενο ρήματος

ortus :επιθετική μετοχή , συνημμένη στο υπ. Caesar Augustus (προτερόχρονο)

portas: αντικείμενο ρήματος

Belli : γενική κτητική στο portas

ab Iulo: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της καταγωγής στο ortus

(ab Iulo ortus: παράθεση στο Caesar Augustus)

16. et Saturnium regnum restituet.

restituet : ρήμα

regnum: αντικείμενο ρήματος

Saturnium: επιθετικός προσδιορισμός στο regnum

17. Hunc tu,- , in caelo accipies.

Accipies: ρήμα

tu, :υποκείμενο ρήματος

Hunc: αντικείμενο ρήματος

      in caelo: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου (στάση)

18.ut Aeneam Δευτερεύουσα παραβολική πρόταση

Aeneam: αντικείμενο ρήματος

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗΣ ΛΕΞΗΣ POST Η λέξη post , όταν χρησιμοποιείται ως πρόθεση, συντάσσεται με αιτιατική π.χ . είναι δυνατό όμως να τη χρησιμοποιήσουμε ως επίρρημα χρονικό με αφαιρετική του ποσού/ μέτρου ή διαφοράς. Σ’ αυτήν την περίπτωση η αφαιρετική τίθεται σχεδόν πάντα πρίν από το post π.χ Multis annis post Troiam expugnaverunt ΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ Η καταγωγή συνήθως δηλώνεται με: απρόθετη αφαιρετική ή εχ + αφαιρετική για να δηλώσουμε την άμεση καταγωγή ή κοινωνική τάξη π.χ. Nobili genere natus + αφαιρετική , για να δηλώσουμε έμμεση , μακρινή καταγωγή π.χ. Caesar Augustus ab Iulo natus ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ Γ’ ΣΥΖΥΓΙΑΣ
regam	regēmus
regēs	regētis
reget	regent

ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ Δ’ ΣΥΖΥΓΙΑΣ

audiam	audiēmus
audiēs	audiētis
audiet	audient

ΤΟ ΡΗΜΑ FERO –TULI – LATUM - FERRE

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ        ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ          ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ

fero                                  ferebam                                feram

fers                                   ferebas                                  feres

fert                                   ferebat                                   feret

ferimus                          ferebamus                             feremus

fertis                               ferebatis                                 feretis

ferunt                             ferebant                                  ferent

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Να γραφεί η μετάφραση του κειμένου:

                             ΚΕΙΜΕΝΟ                                                                                              ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Aeneas bellum ingens geret in Italia. 

Populos feroces contundet, mores eis imponet

et moenia condet. Tu Aeneam ad caelum feres. 

Postea Iulus, Aeneae filius, regnum ab Lavinio

transferet et Albam Longam muniet. 

Post trecentos annos Ilia duos filios, 

Romulum et Remum, pariet, 

quos lupa nutriet. Romulus moenia 

Martia condet Romanosque 

de suo nomine appellabit. 

Romanis imperium sine fine erit. 

Caesar Augustus, ab Iulo ortus, 

Belli portas claudet et Saturnium 

regnum restituet. Hunc tu, ut Aeneam, 

in caelo accipies.

2.Να γραφούν οι αρχικοί χρόνοι των ρημάτων του κειμένου:

3. Να γίνει συντακτική ανάλυση των όρων του κειμένου:

    Aeneas bellum ingens geret in Italia. Populos feroces contundet, mores eis

imponet et moenia condet. Tu Aeneam ad caelum feres. Postea Iulus, Aeneae

filius, regnum ab Lavinio transferet et Albam Longam muniet. Post trecentos annos

Ilia duos filios, Romulum et Remum, pariet, quos lupa nutriet. Romulus moenia

Martia condet Romanosque de suo nomine appellabit. Romanis imperium sine fine

erit. Caesar Augustus, ab Iulo ortus, Belli portas claudet et Saturnium regnum

restituet. Hunc tu, ut Aeneam, in caelo accipies.