Αδίδακτο κείμενο, Στ' Ενότητα, Αντιφών Περί του Ηρώδου φόνου 74 -75

 ΚΕΙΜΕΝΟ
 

[74] Δεῖ δέ με καὶ ὑπὲρ τοῦ πατρὸς ἀπολογήσασθαι. Καίτοι γε πολλῷ μᾶλλον εἰκὸς ἦν ἐκεῖνον ὑπὲρ ἐμοῦ ἀπολογήσασθαι, πατέρα ὄντα· ὁ μὲν γὰρ πολλῷ πρεσβύτερός ἐστι τῶν ἐμῶν πραγμάτων, ἐγὼ δὲ πολλῷ νεώτερος τῶν ἐκείνῳ πεπραγμένων. Καὶ εἰ μὲν ἐγὼ τούτου ἀγωνιζομένου κατεμαρτύρουν ἃ μὴ σαφῶς ᾔδη, ἀκοῇ δὲ ἠπιστάμην, δεινὰ ἂν ἔφη πάσχειν ὑπ’ ἐμοῦ· [75] νῦν δὲ ἀναγκάζων ἐμὲ ἀπολογεῖσθαι ὧν ἐγὼ πολλῷ νεώτερός εἰμι καὶ λόγῳ οἶδα, ταῦτα οὐ δεινὰ ἡγεῖται εἰργάσθαι. ὅμως μέντοι καθ’ ὅσον ἐγὼ οἶδα, οὐ προδώσω τὸν πατέρα κακῶς ἀκούοντα ἐν ὑμῖν ἀδίκως. Καίτοι τάχ’ ἂν σφαλείην, ἃ ἐκεῖνος ὀρθῶς ἔργῳ ἔπραξε, ταῦτ’ ἐγὼ λόγῳ μὴ ὀρθῶς εἰπών· ὅμως δ’ οὖν κεκινδυνεύσεται.

Αντιφών περι του Ηρώδου φόνου 74 -75Μτφρ. Κ.Θ. Αραπόπουλος & Ν.Γ. Κασιμάκος. [1939] χ.χ. Δημοσθένης. Λόγοι. V, Περί συντάξεως, Περί των συμμοριών, Περί της των Ροδίων Ελευθερίας, Υπέρ Μεγαλοπολιτών, Περί της ατελείας προς Λεπτίνην. Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια. Αθήνα: Ζαχαρόπουλος.
Σκεφθήτε δε όσα τις εν συντομία ήθελεν είπει διά τας πράξεις των, ίνα, αφού ακούσητε και τας πράξεις εκείνων και τας ιδικάς σας, δυνηθήτε να γίνετε καλύτεροι όχι παραδειγματιζόμενοι από τας πράξεις σας βέβαια, αλλ' από τας πράξεις τούτων. Τεσσαράκοντα πέντε μεν έτη υπήρξαν άρχοντες των Ελλήνων θεληματικώς, περισσότερα δε από δέκα χιλιάδας τάλαντα συνεσώρευσαν επάνω εις την Ακρόπολιν, πολλά δε και περίλαμπρα τρόπαια έστησαν πολεμούντες κατά ξηράν και θάλασσαν, διά τα οποία και τώρα ακόμη είμεθα υπερήφανοι. Και αυτά τα τρόπαια πρέπει να νομίζετε, ότι αυτοί έστησαν όχι διά να θαυμάζωμεν ημείς παρατηρούντες αυτά, αλλά διά να μιμώμεθα τας πράξεις εκείνων που τα αφιέρωσαν.
Εκείνοι μεν λοιπόν αυτά έπραξαν· ημείς δε, ενώ δεν έχομεν αντιπάλους να φοβώμεθα, σκεφθήτε, αν εκάμαμεν όμοια με εκείνους κατορθώματα. Περισσότερα μεν από χίλια πεντακόσια τάλαντα δεν έχουν εξοδευθή εις μάτην προς ενίσχυσιν των απόρων Ελλήνων, δεν έχουσι δε κατεξαντληθή και αι ιδιωτικαί οικίαι πάσαι και τα δημόσια χρήματα και αι εισφοραί των συμμάχων, όσους δε συμμάχους απεκτήσαμεν κατά τον πόλεμον, αυτοί τώρα, εν καιρώ ειρήνης δεν εχάθησαν;
Αλλά μα τον Δία τότε ταύτα μόνον ήσαν καλύτερα από τώρα, τα δε άλλα χειρότερα. Πολύ απέχει τούτο της αληθείας, αλλ' ό,τι θέλετε ας εξετάσωμεν. Οικοδομήματα μεν βέβαια και στολισμόν της πόλεως και ιερών και λιμένων και παντός ό,τι εξαρτάται από αυτά τοιούτον και τοσούτον κατέλιπον εκείνοι, ώστε κανείς από τους μεταγενεστέρους να μη δυνηθή να τους περάση, δηλ. μας άφησαν αυτά τα προπύλαια, τους ναυστάθμους, τας στοάς, τα άλλα, με τα οποία εκείνοι, αφού εκόσμησαν την πόλιν, μας τα παρέδωσαν.
Αι δε ιδιωτικαί οικίαι εκείνων, οι οποίοι τότε απέκτησαν δύναμιν τόσον μέτριαι και σύμφωνοι προς το όνομα της πολιτείας ήσαν, ώστε η οικία του Κίμωνος και του Αριστείδου και των ενδόξων ανδρών των χρόνων εκείνων να μη είναι όλως διόλου μεγαλυτέρα της οικίας του γείτονός του.
Τώρα δε, ω άνδρες Αθηναίοι, η πόλις μεν είναι ευχαριστημένη κατασκευάζουσα με χρήματα του δημοσίου οδούς και κρήνας και μικροεπισκευάς και άλλας ανοησίας ―και δεν λέγω ταύτα διά να κατηγορήσω τους εισηγηθέντας ταύτα, πολύ απέχει τούτο, αλλά διά να κατηγορήσω σας, εάν νομίζετε, ότι αυτά είναι αρκετά εις σας―, ατομικώς δε όσοι έχουν ταχθή επί κεφαλής μιας δημοσίας περιουσίας, άλλοι μεν έχουν κατασκευάσει τας οικίας των μεγαλοπρεπεστέρας των δημοσίων οικοδομημάτων, όχι όμως μεγαλυτέρας των πολλών οικιών, άλλοι δε έχοντες αγοράσει ομού τόσην γην, όσην ουδέ εις το όνειρόν των είδον καλλιεργούν αυτήν.
Όλων δε αυτών αιτία είναι ότι εις το παρελθόν ο λαός ήτο κύριος όλων και οι άλλοι όλοι ήσαν ευχαριστημένοι να επιτύχουν από αυτόν κάποιαν τιμήν ή αγαθόν ή αρχήν. Τώρα δε τουναντίον κύριοι μεν των αγαθών είναι ούτοι και διά μέσου τούτων όλα γίνονται, ο δε λαός έχει μεταπέσει εις θέσιν υπηρέτου και θεωρείται ως παράρτημα και σεις είσθε ευχαριστημένοι δι' όσα σας δίδουν και λαμβάνετε.

2. ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ἀγωνίζομαι : δικάζομαι , διεξάγω δικαστικό αγώνα / αγωνιζόμενος : ο κατηγορούμενος

λόγῳ οἶδα : εξ ακοής γνωρίζω

κακῶς ἀκούω : κακολογούμαι, σπιλώνομαι

λόγῳ ὀρθῶς λέγω : διατυπώνω με ορθά, κατάλληλα λόγια

3. Παρατηρήσεις

1.Να γραφεί η μετάφραση του κειμένου:

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ

Επιρρηματικοί προσδιορισμοί: πρόκειται για επιρρήματα ή άλλες λέξεις και φράσεις που ισοδυναμούν με επίρρημα (π.χ. οι πλάγιες πτώσεις σε επιρρηματική χρήση, εμπρόθετα, επιρρηματικές μετοχές, επιρρηματικές προτάσεις) και προσδιορίζουν κυρίως ρήματα.
Η γενική ως επιρρηματικός προσδιορισμός μπορεί να δηλώνει:
(α) τόπο. Πρόκειται για χρήση κυρίως ποιητική· στην πεζογραφία έχουν διατηρηθεί μόνο οι γενικές κάποιων αντωνυμιών που έχουν καταλήξει τοπικά επιρρήματα.

•     ἐν Ἀκτίῳ τῆς Ἀνακτορίας γῆς, οὗ τὸ ἱερὸν τοῦ Ἀπόλλωνός ἐστιν || στο Άκτιο της Ανακτορίας, όπου βρίσκεται το ιερό του Απόλλωνα.

(β) χρόνο. Ειδικότερα δηλώνει χρονικό διάστημα εντός του οποίου συμβαίνει ή ισχύει κάτι.

•       τοῦ δ' αὐτοῦ χειμῶνος καὶ Δῆλον ἐκάθηραν Ἀθηναῖοι || κατά τη διάρκεια του ίδιου χειμώνα οι Αθηναίοι έκαναν και τον καθαρμό της Δήλου.

•     ὡς ἔσται τοῦ λοιποῦ βελτίων || ότι θα είναι στο εξής καλύτερος.

(γ) αιτία, όταν προσδιορίζει ρήματα ψυχικού πάθους ή δικανικά ρήματα.

•        τίς τῆς τόλμης αὐτοὺς οὐκ ἂν ἠγάσθη; || ποιος δεν θα τους θαύμαζε για την τόλμη τους;

•       ἐγὼ μὲν οὖν αὐτοὺς καὶ μακαρίζω τοῦ θανάτου καὶ ζηλῶ || εγώ λοιπόν αυτούς τους μακαρίζω και τους ζηλεύω για τον θάνατο που είχαν.

 (δ) αξία ή τίμημα (και την ποινή, όταν προσδιορίζει δικαστικά ρήματα).

•       καὶ πόσου διδάσκει; || και πόσα παίρνει για τη διδασκαλία του;

•        τιμᾶται δ᾽ οὖν μοι ὁ ἀνὴρ θανάτου || ορίζει ως ποινή λοιπόν για μένα ο άνθρωπος αυτός το θάνατο.

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

•        Τριτόκλιτα επίθετα