ΚΕΙΜΕΝΑ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Β’ΛΥΚΕΙΟΥ, 5ο ΜΑΘΗΜΑ

ΕΝΑΣ ΛΑΤΡΗΣ ΤΟΥ ΒΙΡΓΙΛΙΟΥ

Silius Italicus, poeta epicus, vir clarus erat. XVII (septendecim) libri eius de bello punico secundo pulchri sunt. Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat. Multos in illis locis agros possidebat. Silius animum tenerum habebat. Gloriae Virgili studebat ingeniumque eius fovebat. Eum ut puer magistrum honorabat. Mopnumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

 Ο Σίλιος ο Ιταλικός, επικός ποιητής ήταν άνδρας ένδοξος. Τα δεκαεπτά βιβλία του για το δεύτερο Καρχηδονιακό πόλεμο είναι ωραία. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έμενε στην Καμπανία. Στα μέρη εκείνα κατείχε πολλά χωράφια. Ο Σίλιος είχε ευαίσθητη ψυχή. Επεδίωκε τη δόξα του Βιργιλίου και περιέβαλλε με αγάπη (λάτρευε) το πνεύμα του. Τον τιμούσε ,όπως ο μαθητής το δάσκαλο. Το μνημείο του, που βρισκόταν στη Νεάπολη, θεωρούσε σαν ναό.

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

Χρήση των πτώσεων

Η γενική δηλώνει την κτήση και εξαρτάται από ουσιαστικά που δηλώνουν τον κτήτορα (Gloriae Virgili studebat )

Η αφαιρετική δηλώνει χρόνο (Ultimis annis )

Οι πλάγιες πτώσεις της αντωνυμίας  is-ea-id εκφράζουν κτήση χωρίς αυτοπάθεια στο γ’ πρόσωπο (ingeniumque eius)

Η τοπική αφαιρετική του ουσιαστικού locus όταν συνοδεύεται από επιθετικό προσδιορισμό απαντά συνηθέστερα απρόθετη παρά εμπρόθετη.

Η κτητική αντωνυμία suus – a – um   και η προσωπική se εκφράζουν αυτοπάθεια. Όταν αναφέρονται στο υποκείμενο της πρότασης στην οποία βρίσκονται εκφράζουν ευθεία αυτοπάθεια (Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat), ενώ δηλώνουν πλάγια αυτοπάθεια όταν αναφέρονται στο υποκείμενο της κύριας πρότασης ενώ βρίσκονται σε δευτερεύουσα.

Προσδιορισμοί

Ο επιθετικός ή κατηγορηματικός προσδιορισμός , η παράθεση , η επεξήγηση και το κατηγορούμενο συμφωνούν με το ουσιαστικό που προσδιορίζουν στο γένος, τον αριθμό και τη πτώση (Silius Italicus, poeta epicus, vir clarus erat).

Εμπρόθετοι Προσδιορισμοί

Pro  (πρόθεση) + αφαιρετική =με τα ρήματα sum, habeo – or, video – or, duco-or,  και σπάνια με άλλα ρήματα , αντί του κατηγορουμένου σε ονομαστική έχουμε  pro + Αφαιρετική και δηλώνει το κατηγορούμενο ( pro templo habebat).

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

•      Τα ουσιαστικά αυτά λήγουν στην ονομαστική και κλητική ενικού σε –er. Οι άλλες πτώσεις σχηματίζονται κανονικά κατά τη δεύτερη κλίση.

•    Τα ονόματα puer –eri, gener – eri , soccer – eri, vesper – eri έχουν  -e σε όλες τις πτώσεις.

•       Τα υπόλοιπα συγκοπτόμενα ( π.χ. ager –agri, magister –magistri )έχουν μόνο στην ονομαστική και κλητική ενικού.

• Το όνομα vir – viri είναι το μοναδικό συγκοπτόμενο σε –ir.

• Το αρσενικό γένος των επιθέτων που λήγουν σε –er , - (er) a , - (er) um κλίνεται όπως τα δευτερόκλιτα συγκοπτόμενα ουσιαστικά.

SINGULAR.
Nom.	puer	ager	vir	-
Gen.	puerī	agrī	virī	-ī
Dat.	puerō	agrō	virō	-ō
Acc.	puerum	agrum	virum	-um
Voc.	puer	ager	vir	-
Abl.	puerō	agrō	virō	-ō
PLURAL.
Nom.	puerī	agrī	virī	-ī
Gen.	puerōrum	agrōrum	virōrum	ōrum
Dat.	puerīs	agrīs	virīs	-īs
Acc.	puerōs	agrōs	virōs	-ōs
Voc.	puerī	agrī	virī	-ī
Abl.	puerīs	agrīs	virīs	-īs

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ Β’ΣΥΖΥΓΙΑΣ ΡΗΜΑΤΩΝ

•        Θέμα Ενεστώτα + πρόσφυμα – ba + βασικές καταλήξεις

Το ρήμα foveo σχηματίζει τον παρατατικό ως εξής:

fovebam

fovebas

fovebat

fovebamus

fovebatis

fovebant

ΚΤΗΤΙΚΗ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ

•       Οι κτητικές αντωνυμίες κλίνονται όπως και τα δευτερόκλιτα επίθετα. Η κλητική ενικού αριθμού του α’ προσώπου του αρσενικού γένους είναι mi  (ή meus) , ενώ οι υπόλοιποι τύποι δεν έχουν κλητική.

Πρώτο πρόσωπο meus, -a, -um, δικός μου, δική μου, δικό μου noster, nostra, nostrum, δικός μου, δική μου, δικό μου		Δεύτερο πρόσωπο tuus, -a, -um, δικός σου, δική σου, δικό σου vester, vestra, vestrum, δικός σας, δική σας, δικό σας
	Τρίτο πρόσωπο suus, -a, -um, δικός  του, δική του , δικό του                       δικός τους, δική τους, δικό τους

ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1. Να γραφεί η μετάφραση του κειμένου:

Silius Italicus, poeta epicus, vir clarus erat. XVII (septendecim) libri eius de bello punico secundo pulchri sunt. Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat. Multos in illis locis agros possidebat. Silius animum tenerum habebat. Gloriae Virgili studebat ingeniumque eius fovebat.

Eum ut puer magistrum honorabat. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat.

2.Να γραφούν  οι αρχικοί χρόνοι των ρημάτων του κειμένου:

3. Να γίνει συντακτική ανάλυση των όρων του κειμένου:

Silius Italicus, poeta epicus, vir clarus erat. XVII (septendecim) libri eius de bello punico

secundo pulchri sunt. Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat. Multos in illis locis

agros possidebat. Silius animum tenerum habebat. Gloriae Virgili studebat ingeniumque eius

fovebat. Eum ut puer magistrum honorabat. Mopnumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro

templo habebat.