4. Στίχοι 69 - 99
4.1. Ερµηνευτικές ερωτήσεις ανοικτού τύπου (ανάπτυξης και σύντοµης απάντησης)
1. Στο διάλογο της Ισμήνης με την Αντιγόνη να επισημάνετε τις δηλώσεις της Αντιγόνης που φανερώνουν την αποφασιστικότητά της για το έργο που σκοπεύει να εκτελέσει.
2. Να αποδώσετε με δικά σας λόγια τα βασικότερα σημεία του διαλόγου της Αντιγόνης με την Ισμήνη.
3. Με ποια επιχειρήματα υποστηρίζει η Αντιγόνη (στ. 69-85) την απόφασή της να θάψει τον αδελφό της;
4. Να επισημάνετε τις αντιδράσεις της Αντιγόνης απέναντι στην Ισμήνη, όταν πληροφορείται πως η αδελφή της δε θα τολμήσει να παρακούσει τις εντολές του Κρέοντα. Να διακρίνετε τις αντιδράσεις αυτές σε εξωτερικές (όσες αφορούν τη συμπεριφορά της) και σε εσωτερικές
(όσες αφορούν τα συναισθήματά της).
5. Ποια στοιχεία του χαρακτήρα της Αντιγόνης προβάλλονται στην ενότητα; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας αναφέροντας συγκεκριμένα χωρία.
6. Πώς κρίνετε τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει την αδελφή της η Αντιγόνη; Θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι με τον ίδιο τρόπο συμπεριφέρεται και η Ισμήνη απέναντί της; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
7. Η Αντιγόνη προκαλεί την Ισμήνη να μην κρατήσει κρυφή την ταφή που σχεδιάζει για τον Πολυνείκη. Πώς εξηγείτε αυτή την επιμονή της, τη στιγμή μάλιστα που γνωρίζει ότι, αν αποκαλυφθεί η πράξη της, θα ανατραπεί το σχέδιό της και την περιμένει ο θάνατος;
8. θερµὴν ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις (88): Να προσδιορίσετε το γεγονός, το πρόσωπο ή την κατάσταση στην οποία αναφέρεται με το σχόλιό της η Ισμήνη με τα επίθετα θερµήν και ψυχροῖσι. Ποιο λογοτεχνικό σχήμα χρησιμοποιεί εδώ ο Σοφοκλής και τι επιτυγχάνει μ’ αυτό;
9. Η αντίθεση μεταξύ Αντιγόνης και Ισμήνης έχει ως αφετηρία τις αρχές και ηθικές δεσμεύσεις που ακολουθεί η καθεμία. Να προσδιορίσετε αυτές τις αρχές και να περιγράψετε τη σύγκρουση που δημιουργείται:
α) με ανάπτυξη γραπτού κειμένου ή
β) με εικαστική σύνθεση ή κατασκευή: Μπορείτε όσοι θέλετε να αποδώσετε αυτή τη σύγκρουση στα πρόσωπα της Αντιγόνης και της Ισμήνης με ζωγραφιά, με σκίτσο, με τη μέθοδο του κολάζ ή με την κατασκευή μιας μάσκας αρχαίου θεάτρου για καθεμιά από τις δύο αδελφές.
10. Με ποια δικαιολογία αποκρούει η Ισμήνη την κατηγορία ότι με την άρνησή της να συμμετάσχει στην ταφή του Πολυνείκη προσβάλλει τους νόμους των θεών (78-79); Σας πείθει η απάντησή της; Να δικαιολογήσετε την άποψή σας.
11. Στον πρόλογο του δράματος ο Σοφοκλής παρουσιάζει δυο χαρακτήρες. Να επισημάνετε:
α) ό,τι κοινό συνδέει την Αντιγόνη με την Ισμήνη και
β) εκείνα τα στοιχεία του χαρακτήρα τους που τις οδηγούν σε σύγκρουση.
12. Κρίνοντας από τις σκέψεις και τις αντιδράσεις των δυο ηρωίδων ποια πιστεύετε ότι ευθύς εξαρχής κερδίζει τη συμπάθεια των θεατών που παρακολουθούν την παράσταση; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
13. Να παρακολουθήσετε τα συναισθήματα της Αντιγόνης απέναντι στην αδελφή της σε όλο τον πρόλογο και να δικαιολογήσετε τις αλλαγές που παρατηρούνται, καθώς η δράση εξελίσσεται.
4.2. Ερµηνευτική ερώτηση συνδυασµού ανοικτού και κλειστού τύπου
1. Α. Να δηλώσετε αν το περιεχόμενο των προτάσεων είναι σωστό ή λαθεμένο, βάζοντας Χ στο αντίστοιχο τετράγωνο.
Η Αντιγόνη:
Σωστό Λάθος
α) Αδιαφορεί για το θάνατο.
β) Έμμεσα επιδοκιμάζει τις απόψεις της Ισμήνης.
γ) Μένει πιστή στους νόμους των θεών.
δ) Αποφεύγει να κρίνει τις αποφάσεις του Κρέοντα.
ε) Επιθυμεί να μείνει κρυφό το σχέδιό της.
στ) Περιφρονεί τις απόψεις της Ισμήνης.
Β. Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας στις σωστές προτάσεις με χωρία του κειμένου.
4.3. Γραµµατικές ασκήσεις
1. Να γράψετε το β΄ ενικό πρόσωπο των εγκλίσεων των χρόνων που ζητούνται:
κελεύσαιμι, ποιοῦμαι, ἔσῃ, πορεύσομαι, λέξεις, πείσομαι
Οριστική
Ενεστώτα
Προστακτική
Ενεστώτα
Ευκτική
Αορ. α΄- β΄
Προστακτική
Παρακειµένου
2. Να συμπληρωθούν τα άλλα γένη των αντωνυμιών στην ίδια πτώση και αριθμό.
Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο
ὁποῖα
αὐτοῦ
τοσοῦτον
οἷς
τάδε
ὅν
3. ἐµοῦ, ἐγώ, σοι, σύ, µε: Να τοποθετήσετε τους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών στον παρακάτω πίνακα και να συｵπληρώσετε τα κενά. Να γραφούν και οι δεύτεροι τύποι, όπου υπάρχουν.
Ενικός αριθµός Πληθυντικός αριθµός
α΄ πρόσ. β΄ πρόσ. γ΄ πρόσ. α΄ πρόσ. β΄ πρόσ. γ΄ πρόσ.
Ονομ.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
4. τοῦτο, ὅς, τάδε: Να κλιθούν στα τρία γένη.
5. Α. Σημειώστε Χ στη στήλη σωστό ή στη στήλη λάθος, αν η αντίστοιχη πρόταση είναι σωστή ή λανθασμένη:
Σωστό Λάθος
• ποιούσῃ: είναι μτχ. ενεστ. του ρ. ποιῶ
• µέν: είναι διαζευκτικός σύνδεσｵος
• ὀρθῶς: είναι επίρρημα συγκριτικού βαθｵού
• παθεῖν: είναι απαρέμφατο αορίστου β΄ του πάσχω
• ὥστε: είναι συμπερασματικός σύνδεσμος
• δίκη: είναι ουσιαστικό β΄ κλίσης
• δυσβουλίαν: είναι ουσιαστικό α΄ κλίσης
Β. Να γράψετε εδώ τη σωστή απάντηση για κάθε πρόταση που χαρακτηρίσατε λανθασμένη.
6. Να συμπληρώσετε τα παραθετικά των παρακάτω επιθέτων και επιρρημάτων:
Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός
ἡδέως
καλόν
ὅσια
φιλτάτῳ
θερμήν
μάλιστα
δεινόν
καλῶς
7. κελεύσαιµι, θέλοις: Να γίνει χρονική αντικατάσταση.
4.4. Συντακτικές ασκήσεις
1. οὔτ. ἂν κελεύσαιµ. οὔτ. ἄν, εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν, ἐµοῦ γ. ἂν ἡδέως δρῴης µέτα (69-70):
Να αναγνωρίσετε τις προτάσεις και να χαρακτηρίσετε τον υποθετικό λόγο.
2. Ποια συντακτική θέση έχουν οι δοτικές στους στίχους που ακολουθούν;
ἀλλ. ἴσθ. ὁποῖα σοι δοκεῖ (71)
..................................ἐγὼ δὲ δὴ τάφον
χώσουσ. ἀδελφῷ φιλτάτῳ πορεύσοµαι (80-81)
ἀλλ. οὖν προµηνύσῃς γε τοῦτο µηδενί (84)
ἐὰν µὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε (87)
ἀλλ. οἶδ. ἀρέσκουσ. οἷς µάλισθ. ἁδεῖν µε χρή (89)
ἐχθρὰ δὲ τῷ θανόντι προσκείσῃ δίκῃ (94)
3. α) Να χαρακτηρίσετε τη συντακτική θέση των επιθέτων στους ακόλουθους στίχους.
θερµὴν ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις (88)
ἀλλ. εἰ δοκεῖ σοι, στεῖχε· τοῦτο δ. ἴσθ., ὅτι
ἄνους µὲν ἔρχῃ, τοῖς φίλοις δ. ὀρθῶς φίλη (98-99)
β) Να εντοπίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις και να τις χαρακτηρίσετε.
4. Να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να χαρακτηρίζεται η συντακτική θέση που έχουν στο κείμενο οι λέξεις που δίνονται:
κεῖνον (71): είναι ......................... στο θάψω
ὅσια (74): είναι ......................... στο πανουργήσασα
ἀρέσκειν (75): είναι ......................... στο δεῖ
ἀµήχανος (79): είναι ......................... στο υποκείμενο του ἔφυν
θηρᾶν (92): είναι ......................... στο.........................
ἐχθρά (94): είναι ......................... στο .........................
4.5. Λεξιλογικές - Σηµασιολογικές ασκήσεις
1. Να μεταφέρετε στη νέα ελληνική τις παρακάτω φράσεις και προτάσεις
με τη σημασία που έχουν στο κείμενο:
• οὔτ. ἂν µετ. ἐµοῦ γε δρῴης ἂν ἡδέως (70) .........................................................
• ὅσια πανουργήσασα (74) .........................................................................................
• τὸν σὸν ἐξόρθου πότµον (83) .................................................................................
• πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ (86) .............................................................................................
• τὰ τῶν θεῶν ἔντιµα (77)............................................................................................
• ἀλλ. ἀµηχάνων ἐρᾷς (90) ..........................................................................................
• ἐχθρὰ προσκείσῃ τῷ θανόντι (94)........................................................................
2. Να γράψετε στη νέα ελληνική ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: στείχω, δρῶ, ἐρῶ, θηρῶ, πάσχω, ἄνους.
3. Να συνδέσετε τις λέξεις ή φράσεις της στήλης Α με την απόδοσή τους στη νέα ελληνική στη στήλη Β. (Μια λέξη της στήλης Β δε θα χρησιμοποιηθεί).
Α Β
1. θηρῶ α. είμαι δυνατός
2. στείχω β. περιφρονώ
3. σθένω γ. κρύβω
4. ἁνδάνω δ. λέω φανερά
5. ἄτιμα ποιοῦμαι ε. κυνηγώ
6. δρῶ μετά τινος στ. φοβούμαι
7. κεύθω ζ. προχωρώ
8. καταυδῶ η. αρέσω
9. προταρβῶ θ. συνεργάζομαι
10. ἐῶ ι. πείθομαι
ια. επιτρέπω
4. Να συνδέσετε τις λέξεις της στήλης Α με τις αντίθετές τους στη στήλη Β.
(΄Ενα στοιχείο της στήλης Β περισσεύει).
Α Β
1. ἐχθαίρω α. ἄρχομαι
2. ἐῶ β. ἀγνοῶ
3. παύομαι γ. προμηνύω
4. οἶδα δ. θαρρῶ
5. δέδοικα ε. κωλύω
στ. ἀγαπῶ__
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου