ΚΕΙΜΕΝΑ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ, 11η ΕΝΟΤΗΤΑ

Η ΡΩΜΗ ΚΑΙ Η ΚΑΡΧΗΔΟΝΑ

Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit et Saguntum vi expugnavit. Postea Alpes, quae Italiam ab Gallia seiungunt, cum elephantis transiit. Ubi in Italia fuit, apud Ticinum, Trebiam, Trasumenum, et Cannas copias Romanorum profligavit et delevit. Populus Romanus cladem Cannensem pavidus audivit. In agro Falerno Hannibal ex insidiis Fabii Maximi se expedivit. Postquam XIV annos in Italia complevit, Carthaginienses eum in Africam revocaverunt. Ibi Hannibal bellum cum Romanis componere frustra cupivit. Denique cum P. Scipione apud Zamam dimicavit, sed Romani victoriam reportaverunt.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Ο Αννίβας, ο Καρχηδόνιος στρατηγός, σε ηλικία 26 χρονών νίκησε στον πόλεμο (πολέμησε και νίκησε) όλα τα έθνη της Ισπανίας και κυρίευσε με τη βία το Σάγουντο. Έπειτα διέσχισε με ελέφαντες τις Άλπεις, που χωρίζουν την Ιταλία απ' τη Γαλατία. Μόλις βρέθηκε στην Ιταλία, κατατρόπωσε και εξολόθρευσε τις ρωμαϊκές στρατιές στον ποταμό Τίκινο, στον ποταμό Τρεβία, στη λίμνη Τρασιμένη και στις Κάννες. Ο Ρωμαικός λαός πληροφορήθηκε έντρομος την καταστροφή στις Κάννες. Ο Αννίβας ξέφυγε από την ενέδρα του Φαβίου Μαξίμου στο Φαλερνό αγρό Αφού συμπλήρωσε 14 χρόνια στην Ιταλία, οι Καρχηδόνιοι τον ανακάλεσαν στην Αφρική. Εκεί ο Αννίβας μάταια επιδίωξε να τελειώσει τον πόλεμο εναντίον των Ρωμαίων. Τελικά, αγωνίστηκε με τον Πόπλιο Σκιπίωνα στη Ζάμα, αλλά τη νίκη την κατάκτησαν οι Ρωμαίοι.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

Hannibal, : Ο Αννίβας

dux : ο αρχηγός – στρατηγός

Carthaginiensis: Ο Καρχηδόνιος

VI et XX : 26

annos : ο χρόνος, το έτος

natus: γεννημένος

omnes : όλος

gentes : γένος

Hispaniae : η Ισπανία

bello : ο πόλεμος

superavit : νικώ

et : και

Saguntum : το Σαγούντο

vi : η βία,δύναμη

expugnavit: κυριεύω

Postea : έπειτα

Alpes, : οι Άλπεις

quae : ο οποίος

Italiam : Ιταλία

ab : από

Gallia : Γαλατία

Seiungunt: χωρίζω

cum : με

elephantis : ελέφαντας

transiit : περνώ

Ubi : όταν

in Italia : στην Ιταλία

fuit: είμαι

apud : κοντά σε

Ticinum: Τίκινος

Trebiam: Τρεβίας

Trasumenum: Τρασιμένη

et : και

Cannas: Κάννες

copias : στρατεύματα

Romanorum : Ο Ρωμαίος

profligavit : κατατροπώνω

delevit: καταστρέφω

Populus: ο λαός

cladem : καταστροφή, συντριβή

Cannensem : των Καννών

pavidus : έντρομος

audivit: ακούω

In: σε

Agro: αγρός

Falerno: Φαλερνός

Hannibal : Αννίβας

ex : από

insidiis: ενέδρα

Fabii : Φάβιος

Maximi : Μάξιμος

Expedivit: απελευθερώνω

Postquam : αφού

XIV :14

Complevit: συμπληρώνω

Carthaginienses: Καρχηδόνιος

eum : αυτός-ή-ό

in Africam : στην Αφρική

revocaverunt: ανακαλώ

Ibi : εκεί

Componere: τελειώνω τον πόλεμο με συνθήκη

frustra : μάταια

cupivit.: επιθυμώ

Denique : τελικά

P. Scipione : Σκιπίωνας

Zamam : Ζάμα

Dimicavit: αγωνίζομαι

sed : αλλά

victoriam : νίκη

reportaverunt: κερδίζω

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

1.Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit

Superavit: ρήμα

Hannibal: υποκείμενο

Dux: παράθεση στο Hannibal

Carthaginiensis: επιθετικός προσδιορισμός στο dux

VI et XX: επιθετικός προσδιορισμός στο annos

Annos: αιτιατική του χρόνου στο natus και δηλώνει πόσο διήρκησε μία πράξη (κυριολεκτικά: για πόσα χρόνια ήταν γεννημένος)

natus: επιθετική μετοχή

omnes: κατηγορηματικός προσδιορισμός στο gentes

gentes: αντικείμενο

Hispaniae:γενική κτητική από το gentes

Bello: αφαιρετική του τρόπου στο superavit

2.et Saguntum vi expugnavit.

expugnavit: ρήμα

Saguntum: αντικείμενο

vi: αφαιρετική του τρόπου

3.Postea Alpes, , cum elephantis transiit.

transiit: ρήμα

Postea: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο transiit

Alpes: αντικείμενο

cum elephantis: εμπρόθετος προσδιορισμός συνοδείας στο transiit

4.quae Italiam ab Gallia seiungunt: δευτερεύουσα αναφορική

προσδιοριστική πρόταση στο Alpes, εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία

quae, εκφέρεται με έγκλιση οριστική γιατί δηλώνει το πραγματικό, χρόνου

ενεστώτα γιατί αναφέρεται στο παρόν.

seiungunt: ρήμα

quae: υποκείμενο

Italiam: αντικείμενο

ab Gallia: εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει χωρισμό στο seiungunt

5.Ubi in Italia fuit: Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ,

ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο περιεχόμενο της κύριας

πρότασης που ακολουθεί (6). Εισάγεται με τον χρονικό σύνδεσμο Ubi (δηλώνει

προτερόχρονο) , εκφέρεται με έγκλιση οριστική γιατί μας ενδιαφέρει από καθαρά

χρονική άποψη, χρόνου παρακειμένου, γιατί δηλώνει προτερόχρονο στο παρελθόν.

fuit: ρήμα

in Italia : εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει σταση σε τόπο στο fuit

6.apud Ticinum, Trebiam, Trasumenum, et Cannas copias

Romanorum profligavit

profligavit: ρήμα

apud Ticinum, Trebiam, Trasumenum, et Cannas: εμπρόθετοι προσδιορισμοί

που δηλώνουν το πλησίον

copias: αντικείμενο

Romanorum: γενική κτητική από το copias

7.et delevit.

Delevit: ρήμα

8.Populus Romanus cladem Cannensem pavidus audivit.

audivit: ρήμα

Populus: υποκείμενο του audivit

Romanus: επιθετικός προσδιορισμός στο populus

cladem: αντικείμενο του audivit

Cannensem: επιθετικός προσδιορισμός στο cladem

Pavidus: επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου στο audivit

9. In agro Falerno Hannibal ex insidiis Fabii Maximi se expedivit

expedivit: ρήμα

In agro: εμπρόθετος προσδιορισμός στάσης σε τόπο στο expedivit

Falerno: επιθετικός προσδιορισμός στο agro

Hannibal:υποκείμενο

ex insidiis: εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει απαλλαγή-απομάκρυνση

στο expedivit

Fabii Maximi: γενική κτητική από το insidiis & γενική υποκειμενική στο insidiis

se: αντικείμενο του expedivit και δηλώνει άμεση αυτοπάθεια

10.Postquam XIV annos in Italia complevit: Δευτερεύουσα επιρρηματική

χρονική πρόταση, ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο περιεχόμενο

της κύριας πρότασης που ακολουθεί (11) , εισάγεται με το χρονικό σύνδεσμο

Postquam (δηλώνει προτερόχρονο) , εκφέρεται με έγκλιση οριστική γιατί μας

ενδιαφέρει από καθαρά χρονική άποψη, χρόνου παρακειμένου, γιατί δηλώνει

προτερόχρονο στο παρελθόν.

complevit: ρήμα

XIV: επιθετικός προσδιορισμός στο annos

Annos: αντικείμενο του complevit

in Italia: εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει στάση σε τόπο στο complevit

11. Carthaginienses eum in Africam revocaverunt.

revocaverunt: ρήμα

Carthaginienses: υποκείμενο

Eum: αντικείμενο

in Africam: εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει προς τόπο κίνηση στο revocaverunt

12. Ibi Hannibal bellum cum Romanis componere frustra cupivit.

cupivit: ρήμα

Ibi: επιρρηματικός προσδιορισμός τόπου στο cupivit

Hannibal: υποκείμενο

bellum: αντικείμενο στο componere

cum Romanis: εμπρόθετος προσδιορισμός εχθρικής κατεύθυνσης στο cupivit

componere: τελικό απαρέμφατο αντικείμενο του cupivit, ταυτοπροσωπια σε σχέση

με το υποκείμενο του cupivit

frustra: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο cupivit

13. Denique cum P. Scipione apud Zamam dimicavit,

dimicavit: ρήμα

Denique: επιρρηματικός προσδιορισμός χρόνου στο dimicavit

cum P. Scipione: εμπρόθετος προσδιορισμός της εχθρικής κατευθυνσης στο dimicavit

apud Zamam:εμπρόθετος προσδιορισμός τόπου (το πλησίον) στο dimicavit

14.sed Romani victoriam reportaverunt

reportaverunt: ρήμα

Romani: υποκείμενο

victoriam: αντικείμενο

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΟΙ ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Εισάγονται ut // ubi: σύγχρονο ή πράξη που συνέβη λίγο πριν αυτήν της κύριας // simul // postquam: το προτερόχρονο

Εκφέρονται : οριστική Παρακειμένου (κατά κανόνα) όταν δηλώνουν πράξη που συνέβη μια φορά στο παρελθόν.

Συνταξη προθέσεων : ab + αφαιρετική = απομάκρυνση

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ 1^ης 2^ης ΚΑΙ 4^ης

ΣΥΖΥΓΙΑΣ

amāvī	amāvimus
amāvistī	amāvistis
amāvit	amāvērunt, -ēre

delevī	delevimus
delevistī	delevistis
delevit	delevērunt, or -ēre
audīvī	audīvimus
audīvistī	audīvistis
audīvit	audīvērunt, or -ēre

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ΤΟΥ  ρ. SUM

fuī	fuimus
fuistī	fuistis
fuit	fuērunt, fuēre,

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Να γραφεί η μετάφραση του κειμένου:

        ΚΕΙΜΕΝΟ                                                                                      ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

 

Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit et Saguntum vi expugnavit. Postea Alpes, quae Italiam ab Gallia seiungunt, cum elephantis transiit. Ubi in Italia fuit, apud Ticinum, Trebiam, Trasumenum, et Cannas copias Romanorum profligavit et delevit. Populus Romanus cladem Cannensem pavidus audivit. In agro Falerno Hannibal ex insidiis Fabii Maximi se expedivit. Postquam XIV annos in Italia complevit, Carthaginienses eum in Africam revocaverunt. Ibi Hannibal bellum cum Romanis componere frustra cupivit. Denique cum P. Scipione apud Zamam dimicavit, sed Romani victoriam reportaverunt.

2.Να γραφούν οι αρχικοί χρόνοι των ρημάτων του κειμένου:

3. Να γίνει συντακτική ανάλυση των όρων του κειμένου:

Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae

bello superavit et Saguntum vi expugnavit. Postea Alpes, quae Italiam ab Gallia

seiungunt, cum elephantis transiit. Ubi in Italia fuit, apud Ticinum, Trebiam,

Trasumenum, et Cannas copias Romanorum profligavit et delevit. Populus

Romanus cladem Cannensem pavidus audivit. In agro Falerno Hannibal ex insidiis

Fabii Maximi se expedivit. Postquam XIV annos in Italia complevit,

Carthaginienses eum in Africam revocaverunt. Ibi Hannibal bellum cum Romanis

componere frustra cupivit. Denique cum P. Scipione apud Zamam dimicavit, sed

Romani victoriam reportaverunt.