Κόκκινο

Φτηνά όνειρα σε κόκκινο χαρτί
τραβούν το βλέμμα.

Κι εσύ να εκλιπαρείς ξανά μια μούσα
για την ακριβοθώρητη αρχή.

Στις φλέβες σου να ψάξεις
αυτό το κόκκινο το καθαρό
η μόνη κοινοκτημοσύνη,
η μόνη αρχή,
η εξορία στο όνειδος.

ΚΕΙΜΕΝΑ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ 3ο ΜΑΘΗΜΑ

 Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΜΕΔΑΣ

Cepheus et Cassiope Andromedam filiam habent. Cassiope, superba forma sua, cum

Nymphis se comparat. Neptunus iratus ad oram Aethiopiae urget beluam marinam, quae

incolis nocet. Oraculum incolis respondet: « regia hostia deo placet! » Tum Cepheus

Andromedam ad scopulum adligat; belua ad Andromedam se movet. Repente Perseus

calceis pennatis advolat; puellam videt et stupet forma puellae. Perseus hasta beluam delet

et Andromedam liberat. Cepheus, Cassiope et incolae Aethiopiae valde gaudent.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Ο Κηφέας και η Κασσιόπη έχουν κόρη την Ανδρομέδα. Η Κασσιόπη περήφανη για την

ομορφιά της, συγκρίνεται με τις Νηρηίδες. Ο Ποσειδώνας οργισμένος στέλνει στην ακτή

της Αιθιοπίας θαλάσσιο κήτος, που αφανίζει τους κατοίκους. Το μαντείο απαντά στους

κατοίκους: «Βασιλικό σφάγιο αρέσει στον θεό!» Τότε ο Κηφέας δένει την Ανδρομέδα σε

βράχο· το κήτος κατευθύνεται προς την Ανδρομέδα. Ξαφνικά καταφθάνει πετώντας με τα

φτερωτά του σανδάλια ο Περσέας· βλέπει την κοπέλα και θαμπώνεται από την ομορφιά

της. Ο Περσέας σκοτώνει το κήτος με το δόρυ του και ελευθερώνει την Ανδρομέδα. Ο

Κηφέας, η Κασσιόπη και οι κάτοικοι της Αιθιοπίας χαίρονται πάρα πολύ.

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

Χρήση Πτώσεων

Η δοτική χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα (αντικείμενο) ρημάτων που δηλώνουν εχθρική

ή φιλική διάθεση (belua incolis nocet, hostia deo placet)

H αφαιρετική δηλώνει την αιτία (superba forma sua, stupet forma puellae) ή το όργανο

(hasta beluam delet)

Εμπρόθετοι Προσδιορισμοί

ad: (πρόθεση) + αιτιατική= κατεύθυνση, προορισμό, τόπο (ad oram, ad scopulum, ad

Andromedam)

cum (πρόθεση) + αφαιρετική= αντιπαραβολή (cum Nymphis)

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ

Β’ΣΥΖΥΓΙΑΣ ΡΗΜΑΤΩΝ

􀂃 Στην δεύτερη συζυγία ανήκουν τα ρήματα που έχουν ενεστωτικό θέμα που λήγει

σε -e

Κλίνονται ως εξής :

α’ ενικό 􀃖 dele –o                      α’ πληθυντ. 􀃖 dele –mus

β’ ενικό 􀃖 dele –s                       β’ πληθυντ. 􀃖 dele –tis

γ’ ενικό 􀃖 dele –t                        γ’ πληθυντ. 􀃖 dele –nt

  

􀂃 Tα ουσιαστικά Andromeda, Cassiope, Cepheus κλίνονται ως εξής:

ΟΝ. Andromeda (-e)                       Cassiope                 Cepheus

ΓΕΝ. Andromedae (-es)                  Cassiopes               Cephei (-os)

ΔΟΤ. Andromedae                          Cassiopae               Cepheo

ΑΙΤ. Andromedam (-an), (-en)       Cassiopen                Cepheum (-a)

ΚΛΗΤ. Andromeda (-e)                  Cassiope                 Cepheu

ΑΦΑΙΡ. Andromeda (-e)                 Cassiope                 Cepheo

ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1. Να γραφεί η μετάφραση του κειμένου:

Cepheus et Cassiope Andromedam filiam habent. Cassiope, superba forma sua, cum

Nymphis se comparat. Neptunus iratus ad oram Aethiopiae urget beluam marinam, quaeincolis nocet. Oraculum incolis respondet: « regia hostia deo placet! » Tum CepheusAndromedam ad scopulum adligat;

elua ad Andromedam se movet. Repente Perseus calceis pennatis advolat; puellam videt et stupet forma puellae. Perseus hasta beluam delet et Andromedam liberat. Cepheus, Cassiope et incolae Aethiopiae valde gaudent.

2.Να γραφούν  οι αρχικοί χρόνοι των ρημάτων του κειμένου:

3. Να γίνει συντακτική ανάλυση των όρων του κειμένου:

Cepheus et Cassiope Andromedam filiam habent. Cassiope, superba forma sua, cum

Nymphis se comparat. Neptunus iratus ad oram Aethiopiae urget beluam marinam, quae

incolis nocet. Oraculum incolis respondet: « regia hostia deo placet! » Tum Cepheus

Andromedam ad scopulum adligat; belua ad Andromedam se movet. Repente Perseus

calceis pennatis advolat; puellam videt et stupet forma puellae. Perseus hasta beluam delet

et Andromedam liberat. Cepheus, Cassiope et incolae Aethiopiae valde gaudent.

ΚΕΙΜΕΝΑ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ 2ο ΜΑΘΗΜΑ

ΔΙΔΩ ΚΑΙ ΑΙΝΕΙΑΣ

Aeneas filius Anchisae est. Patria Aenae Troia est. Graeci Troiam oppugnant et dolo

expugnant. Aeneas cum Anchisa, cum nato et cum sociis ad Italiam navigat. Sed venti

pontum turbant et Aenean in Africam portant. Ibi Dido regina novam patriam fundat. Aeneas

reginae insidias Graecorum renarrat. Regina Aenean amat et Aeneas reginam. Denique

Aeneas in Italiam navigat et regina exspirat.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Ο Αινείας είναι γιος του Αγχίση. Η Τροία είναι πατρίδα του Αινεία. Οι Έλληνες πολιορκούν

την Τροία και με δόλο την κυριεύουν. Ο Αινείας με τον Αγχίση, το γιο του και τους συντρόφους του πλέει προς την Ιταλία. Αλλά οι άνεμοι ταράζουν τη θάλασσα και παρασύρουν τον Αινεία στην Αφρική. Εκεί η βασίλισσα Διδώ θεμελιώνει (ιδρύει) νέα πατρίδα. Ο Αινείας αφηγείται από την αρχή στη βασίλισσα το τέχνασμα (τις παγίδες) των Ελλήνων. Η βασίλισσα αγαπά τον Αινεία και ο Αινείας τη βασίλισσα. Τελικά ο Αινείας πλέει προς την Ιταλία και η βασίλισσα πεθαίνει (ξεψυχά).

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

Χρήση Πτώσεων

Η δοτική δηλώνει το έμμεσο αντικείμενο (reginae renarrat)

Η αφαιρετική δηλώνει τον τρόπο (dolo expugnant)

Εμπρόθετοι Προσδιορισμοί

cum (πρόθεση) + αφαιρετική= συνοδεία ή κοινωνία(cum Anchisa, cum nato, cum sociis)

ad (πρόθεση) + αιτιατική= κατεύθυνση, προορισμό (ad Italiam)

in (πρόθεση) + αιτιατική = κατεύθυνση σε τόπο (in Africam, in Italiam)

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

Β’ ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ

􀂃 Η β’ κλίση των ουσιαστικών στη λατινική γλώσσα περιλαμβάνει ουσιαστικά και των

τριών γενών. Τα περισσότερα είναι αρσενικά και ουδέτερα. Θηλυκά είναι τα ονόματα

γυναικείων θεοτήτων, γυναικών, δέντρων, πόλεων, νησιών και τα ονόματα alvus -i = η

κοιλιά, ficus –i = η συκιά , humus –i = η γη

􀂃 Τα κύρια ονόματα που λήγουν σε –ius (π.χ Vergilius ) καθώς και το όνομα filius,

συναιρούν στη γενική ενικού τα δύο –ii σε ένα και δεν παίρνουν την κατάληξη –e στην

κλητική ενικού. Έτσι γενική ενικού Vergilii και Vergili , filii και fili , κλητική ενικού Vergili

και fili

􀂃 Το αρσενικό και ουδέτερο γένος των δευτερόκλιτων επιθέτων κλίνεται κατά τη

δεύτερη κλίση (novus, magnus, adversus)

Οι καταλήξεις είναι οι εξής :

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ                                                ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ΑΡΣΕΝΙΚΑ – ΘΗΛΥΚΑ                                           ΑΡΣΕΝΙΚΑ – ΘΗΛΥΚΑ

ΟΝ.      –us         dolus                                                                         -i            doli

ΓΕΝ.     –i           doli                                                                           -orum     dolorum

ΔΟΤ.     –o          dolo                                                                          -is           dolis

ΑΙΤ.      –um       dolum                                                                       -os          dolos

ΚΛΗΤ.  –e          dole                                                                          -i             doli

ΑΦΑΙΡ. –o          dolo                                                                         -is            dolis

􀂃 Τα ουσιαστικά Aeneas, Anchises κλίνονται ως εξής :

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ΟΝ. Aeneas                                Anchises                                  Dido

ΓΕΝ. Aeneae                              Anchisae                                  Didonis - Didus

ΔΟΤ. Aeneae                              Anchisae                                  Didoni - Dido

ΑΙΤ. Aeneam - Aenean              Anchisam – Anchisen              Didonem – Didon - Dido

ΚΛΗΤ. Aenea                            Anchisa - Anchise                    Dido

ΑΦΑΙΡ. Aenea                           Anchisa                                    Didone

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ

Ενικός Αριθμός                                                            Πληθυντικός Αριθμός

                                      

Ον. ego     tu          -                                                       nos              vos                    -

Γεν. mei     tui       su                                                nostri-nostrum vestri –vestrum     sui

Δοτ. mihi   tibi      sibi                                                   nobis            vobis                 sibi

Αιτ. me       te        se                                                      nos              vos                    se

Κλητ. -         -          -                                                          -                   -                    -

Αφαιρ.a me  a te  a se                                                    a nobis        a vobis             a se

ΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ

Ενικός Αριθμός                                                                Πληθυντικός Αριθμός

Ον.  ille    illa   illud                                                            illi             illae           illa

Γεν. illius  illius  illius                                                        illorum      illarum       illorum

Δοτ. illi     illi      illi                                                            illis           illis             illis

Αιτ. illum illam illud                                                           illos          illas            illa

Κλητ. -       -        -                                                                  -               -                   -

Αφαιρ. illo   illa   illo                                                           illis            illis            illis

ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1. Να γραφεί η μετάφραση του κειμένου:

Aeneas filius Anchisae est. Patria Aenae Troia est. Graeci Troiam oppugnant et dolo

expugnant. Aeneas cum Anchisa, cum nato et cum sociis ad Italiam navigat. Sed venti pontum turbant et Aenean in Africam portant. Ibi Dido regina novam patriam fundat. Aeneas reginae insidias Graecorum renarrat. Regina Aenean amat et Aeneas reginam. Denique Aeneas in Italiam navigat et regina exspirat

 2.Να γραφούν  οι αρχικοί χρόνοι των ρημάτων του κειμένου:

3.Να γίνει συντακτική ανάλυση των όρων του κειμένου:

Aeneas filius Anchisae est. Patria Aenae Troia est. Graeci Troiam oppugnant et dolo

expugnant. Aeneas cum Anchisa, cum nato et cum sociis ad Italiam navigat. Sed venti

pontum turbant et Aenean in Africam portant. Ibi Dido regina novam patriam fundat.

Aeneas reginae insidias Graecorum renarrat. Regina Aenean amat et Aeneas reginam.

Denique Aeneas in Italiam navigat et regina exspirat