Πώς επεξεργαζόμαστε το αδίδακτο κείμενο ☝

 ΠΛΑΤΩΝ "ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ" (320d – 321B5)

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

[320d] Ἦν γάρ ποτε χρόνος ὅτε θεοὶ μὲν ἦσαν, θνητὰ δὲ γένη οὐκ ἦν. ἐπειδὴ δὲ καὶ τούτοις χρόνος ἦλθεν εἱμαρμένος γενέσεως,   τυποῦσιν αὐτὰ θεοὶ γῆς ἔνδον ἐκ γῆς καὶ πυρὸς μείξαντες καὶ τῶν ὅσα πυρὶ καὶ γῇ κεράννυται. ἐπειδὴ δ’ ἄγειν αὐτὰ πρὸς φῶς ἔμελλον, προσέταξαν Προμηθεῖ καὶ Ἐπιμηθεῖ κοσμῆσαί τε καὶ νεῖμαι δυνάμεις ἑκάστοις ὡς πρέπει. Προμηθέα δὲ παραιτεῖται Ἐπιμηθεὺς αὐτὸς νεῖμαι, «Νείμαντος δέ μου», ἔφη, «ἐπίσκεψαι»· καὶ οὕτω πείσας νέμει. νέμων δὲ τοῖς μὲν ἰσχὺν ἄνευ τάχους προσῆπτεν, τοὺς δ’ ἀσθενεστέρους τάχει ἐκόσμει· [320e] τοὺς δὲ ὥπλιζε, τοῖς δ’ ἄοπλον διδοὺς φύσιν ἄλλην τιν’ αὐτοῖς ἐμηχανᾶτο δύναμιν εἰς σωτηρίαν. ἃ μὲν γὰρ αὐτῶν σμικρότητι ἤμπισχεν, πτηνὸν φυγὴν ἢ κατάγειον οἴκησιν ἔνεμεν·   ἃ δὲ ηὖξε μεγέθει, τῷδε[321a] αὐτῷ αὐτὰ ἔσῳζεν· καὶ τἆλλα οὕτως ἐπανισῶν ἔνεμεν.   Ταῦτα δὲ ἐμηχανᾶτο εὐλάβειαν ἔχων μή τι γένος ἀϊστωθείη· ἐπειδὴ δὲ αὐτοῖς ἀλληλοφθοριῶν διαφυγὰς ἐπήρκεσε, πρὸς τὰς ἐκ Διὸς ὥρας εὐμάρειαν ἐμηχανᾶτο ἀμφιεννὺς αὐτὰ πυκναῖς τε θριξὶν καὶ στερεοῖς δέρμασιν, ἱκανοῖς μὲν ἀμῦναι χειμῶνα, δυνατοῖς δὲ καὶ καύματα, καὶ εἰς εὐνὰς ἰοῦσιν ὅπως ὑπάρχοι τὰ αὐτὰ ταῦτα στρωμνὴ οἰκεία τε καὶ αὐτοφυὴς ἑκάστῳ· καὶ [321b] ὑποδῶν τὰ μὲν ὁπλαῖς, τὰ δὲ [θριξὶν καὶ] δέρμασιν στερεοῖς καὶ ἀναίμοις.  τοὐντεῦθεν τροφὰς ἄλλοις ἄλλας ἐξεπόριζεν, τοῖς μὲν ἐκ γῆς βοτάνην, ἄλλοις δὲ δένδρων καρπούς, τοῖς δὲ ῥίζας· ἐστι δ’ οἷς ἔδωκεν εἶναι τροφὴν ζῴων ἄλλων βοράν· καὶ τοῖς μὲν ὀλιγογονίαν προσῆψε, τοῖς δ’ ἀναλισκομένοις ὑπὸ τούτων πολυγονίαν, σωτηρίαν τῷ γένει πορίζων

Ήταν κάποτε εποχή κατά την οποία θεοί υπήρχαν, θνητά όμως γένη δεν υπήρχαν. Κι όταν ήρθε και γι' αυτά ο χρόνος ο προκαθορισμένος από τη μοίρα για τη γέννηση τους, τα πλάθουν οι θεοί μέσα στη γη από μείγμα γης και φωτιάς, και από όσα ανακατεύονται με γη και φωτιά. Κι όταν ήρθε η ώρα να τα φέρουν στο φως, διέταξαν οι θεοί τον Προμηθέα και τον Επιμηθέα να στολίσουν και να μοιράσουν στο καθένα τους μέσα προστασίας όπως τους αρμόζει. Ο Επιμηθεύς παρακαλεί τότε τον Προμηθέα να τον αφήσει να κάνει αυτός τη διανομή. “Κι αφου”, είπε, “κάνω εγώ τη μοιρασιά, κάνε εσύ την επιθεώρηση”· έτσι αφού τον έπεισε, κάνει τη διανομή. Μοιράζοντας λοιπόν σε άλλα έδινε δύναμη χωρίς ταχύτητα, αλλά τα πιο αδύνατα τα εφοδίαζε με ταχύτητα· επίσης άλλα εξόπλιζε, και επειδή δεν παραχωρούσε σε μερικά φυσικό εξοπλισμό σοφιζόταν κάποια άλλη ικανότητα για τη σωτηρία τους. Όσα, αλήθεια, απ' αυτά περιέκλειε σε μικρό σώμα, σ' αυτά έδινε την ικανότητα να φεύγουν πετώντας ή να κατοικούν μέσα στη γη· κι όσα έκανε μεγαλόσωμα, μ' αυτό το ίδιο πάλι τα έσωζε· έτσι μοίραζε και τις άλλες ιδιότητες εξισορροπώντας τις διαφορές. Όλα αυτά τα σοφιζόταν, επειδή πολύ πρόσεχε μήπως κανένα γένος εξαφανιστεί. Κι αφού τα εφοδίασε αρκετά για να αποφεύγουν την αλληλοεξόντωση , σοφιζόταν μέσα προστατευτικά για τις μεταβολές του καιρού που στέλνει ο Δίας, καλύπτοντάς τα με πυκνό τρίχωμα και στερεά δέρματα, ικανά να προφυλάσσουν από το κρύο, κατάλληλα και για τη ζέστη, κι ακόμη, όταν πάνε να κοιμηθούν, τα ίδια αυτά να τους είναι στρώμα και σκέπασμα αποκλειστικά  δικό τους και φυσικό, και υποδένοντας  άλλα με οπλές, κι άλλα [με τρίχωμα και] με δέρμα σκληρό  και αναίσθητα. Ύστερα απ' αυτό χορηγούσε τροφές διαφορετικές στο καθένα, σε άλλα χόρτα  από τη γη, σε άλλα καρπούς δέντρων, και σε άλλα ρίζες· σε μερικά άφησε τροφή τους να είναι η σάρκα άλλων ζώων και μείωσε την αναπαραγωγή στα σαρκοβόρα, ενώ σε κείνα που τρώγονταν απ' αυτά, την αύξησε, εξασφαλίζοντας έτσι διαιώνιση  στο είδος τους.

PLATO "PROTAGORAS"(320d – 321B5)

THE BEGINNING OF MAN'S CREATION

There was once a time when gods existed, but mortal races did not exist. And when the time predetermined by fate for their birth came for them too, they are molded by the gods in the earth from a mixture of earth and fire, and from what is mixed with earth and fire.

And when the time came to bring them to light, gods ordered Prometheus and Epimetheus to adorn and distribute to each of them means of protection as they deserved. Epimetheus then begs Prometheus to let him do the distribution. "And since," he said, "I do the sharing, do the inspection";

So after convincing him, he makes the distribution. So by distributing, to others gave power without speed, but he supplied the weakest with speed; He also equipped others, and because he did not give some physical equipment he devised some other ability to save them.

Those, indeed,which enclosed in a small body, he gave to them the ability to flee by flying or to dwell in the earth; and what he did greatly, by this he himself again saved; So he shared the other qualities by balancing the differences. All this he sophisticated, because he was very careful in order not to let any race disappear. And having provided them enough to avoid mutual annihilation,he was wise means protective of the changes of weather sent by Zeus, covering them with dense hair and solid skins, capable of protecting from the cold, suitable for the heat,and also, when they go to sleep, let them themselves be a mattress and a covering exclusively theirs and natural, and tying some with hooves, and others [with hair and] with skin hard and insenstive.

After this he gave different kind of food to each, to other greens from the ground, to other tree fruits, and to other roots; In some he left their food to be the flesh of other animals and reduced reproduction in carnivores, while in those eaten by them, he increased it, thus ensuring perpetuation in their species.

Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι, Εισαγωγή, ΘΟΥΚΥ∆Ι∆ΗΣ ΟΛΟΡΟΥ ΑΛΙΜΟΥΣΙΟΣ

                                                                Η ΖΩΗ ΤΟΥ

Παραδείγµατα ερωτήσεων ανοικτού τύπου

Α. Ελεύθερης ανάπτυξης

1. Να γράψετε ένα κατατοπιστικό βιογραφικό σηµείωµα για το Θουκυδίδη, που θα µπορούσε να αποτελέσει λήµµα εγκυκλοπαιδικού λεξικού. Στο κείµενό σας µπορείτε να συµπεριλάβετε τις λέξεις και φράσεις που δίνονται παρακάτω, προσέχοντας τη σειρά µε την οποία θα τις χρησιµοποιήσετε. Η συνολική έκταση του κειµένου να µην υπερβαίνει τις 250 λέξεις. Όλορος, Αλιµούς, Θράκη, Αναξαγόρας, Γοργίας, Αντιφώντας, Περικλής, Βρασίδας, Αµφίπολη, Κλέωνας, συγγραφή του έργου του, εξορία, µέθοδος, έρευνα, σοφιστές, αριστοκρατικοί, δηµαγωγοί, 411 π.Χ., ταξίδια, Πελοποννησιακός πόλεµος.

2. Να προσδιορίσετε το ρόλο που έπαιξε η µόρφωση, την οποία έλαβε ο Θουκυδίδης, στη συγγραφή του έργου του.

3. Σχετίζεται, κατά τη γνώµη σας, η σηµαντική θέση που κατέχει ο Περικλής στο έργο του Θουκυδίδη µε τη διερεύνηση των αιτίων που οδήγησαν στην καταστροφή της Αθήνας; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

 

Β. Σύντοµης απάντησης

 

1. Να αναφέρετε ενδεικτικά ονόµατα σπουδαίων ανδρών, που έζησαν την ίδια εποχή µε το Θουκυδίδη και µε τους οποίους γνωρίστηκε ο ιστορικός (µαζί µε το όνοµα να αναφέρετε και την ιδιότητά τους, π.χ. στρατηγός).

2. Ποιες συνέπειες είχε ο λοιµός στην πολιτική ζωή της Αθήνας;

3. Ποια ήταν η σχέση του Θουκυδίδη µε τη Θράκη;

4. Να εξηγήσετε πώς σχετίζεται η εξορία του Θουκυδίδη µε τη συγγραφή του έργου του.

5. Ποια στοιχεία από το έργο του µας επιτρέπουν να υποστηρίξουµε ότι ο Θουκυδίδης έζησε το τέλος του πολέµου;

 

Ερώτηση κλειστού τύπου

Να ελέγξετε αν το περιεχόµενο των προτάσεων που ακολουθούν είναι σωστό ή λανθασµένο.

Ο Θουκυδίδης:

α. ανήκε στην πολιτική παράταξη των δηµοκρατικών

β. περιέγραψε το λοιµό µε βάση και την προσωπική του εµπειρία

γ. µε την εξορία του από την Αθήνα στερήθηκε πολύτιµες πληροφορίες σχετικά µε την πολιτική ζωή της πόλης

δ. θεωρεί ότι η ανάδειξη της Αθήνας σε ηγεµονική δύναµη οδήγησε στον πόλεµο

ε. περιγράφει τον Πελοποννησιακό πόλεµο από την αρχή ως το τέλος του

 

 

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ - ΕΝ∆ΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΚΑΙ Ι∆ΕΕΣ 

 

Παραδείγµατα ερωτήσεων ανοικτού τύπου

Α. Ελεύθερης ανάπτυξης

1. Λαµβάνοντας υπόψη ότι ο ιστορικός επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στην πολιτική ιστορία, να προσδιορίσετε ποιες συνέπειες έχει η επιλογή αυτή για τη συγγραφή του έργου του.

2. ∆ιερευνώντας τις αιτίες που οδήγησαν τους αντιπάλους σε βιαιότητες ο Θουκυδίδης καταλήγει σε ορισµένα συµπεράσµατα. Να αναφέρετε τα συµπεράσµατα αυτά και να πείτε αν συµφωνείτε ή διαφωνείτε, αιτιολογώντας την άποψή σας.

3. Με βάση τις βιογραφικές πληροφορίες για το Θουκυδίδη να καθορίσετε το βαθµό στον οποίο, κατά τη γνώµη σας, τα προσωπικά του βιώµατα από την πολιτική ζωή της Αθήνας τον επηρέασαν στο έργο του.

4. Να παρουσιάσετε µε συντοµία µερικές βασικές ιδέες του Θουκυδίδη για τον άνθρωπο, που δικαιολογούν, κατά τη γνώµη σας, το χαρακτηρισµό του ως γνώστη της ανθρώπινης φύσης.

5. Ο Θουκυδίδης προβάλλει τη λογική ως βασική αξία για τον άνθρωπο. Να προσδιορίσετε µε χαρακτηριστικά παραδείγµατα από την εισαγωγή σας τον τρόπο µε τον οποίο αντιλαµβάνεται τη συµβολή της στην εξέλιξη των γεγονότων.

6. Να προσδιορίσετε τις λειτουργίες που έχει η τάση για γενίκευση στο έργο του Θουκυδίδη.

7. Πιστεύετε ότι ο Θουκυδίδης αντιµετωπίζει την Αθήνα κυρίως ως θαυµαστής ή ως αυστηρός κριτής; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

 

Β. Σύντοµης απάντησης

1. Ποια σχέση έχουν µε την ιστορική έρευνα οι όροι εἰκότα, σηµεῖα, τεκµήρια;

2. Ποιες θεωρεί ο Θουκυδίδης απαραίτητες προϋποθέσεις για τη συγκρότηση ενός ισχυρού κράτους;

3. Ποια στοιχεία αποκλείει από το υλικό του και γιατί;

4. Σε ποιο βασικό ερώτηµα επιχειρεί να απαντήσει στο έργο του;

5. Σε ποια σηµεία του έργου του εντοπίζεται κυρίως η παρουσίαση των αιτίων του πολέµου;

6. Πώς επηρεάζεται κατά τον Θουκυδίδη η συµπεριφορά των ανθρώπων από τον πόλεµο;

7. Πώς αντιµετωπίζει ο Θουκυδίδης το ρόλο των θεών και της τύχης στις ιστορικές εξελίξεις;

8. Ποια στοιχεία της προσωπικότητας του Περικλή ως πολιτικού ηγέτη εξαίρει ο ιστορικός;

9. Ποιο είναι το πρότυπο του πολίτη που προβάλλει ο Θουκυδίδης µέσα στο έργο του;

10. Ποια στοιχεία της αθηναϊκής πολιτείας υπογραµµίζει ο ιστορικός στο έργο του ως άξια θαυµασµού;                                                          

 

  ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ - ΕΝ∆ΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΚΑΙ Ι∆ΕΕΣ  

Παραδείγµατα ερωτήσεων ανοικτού τύπου

Α. Ελεύθερης ανάπτυξης

1.     Λαµβάνοντας υπόψη ότι ο ιστορικός επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στην πολιτική ιστορία, να προσδιορίσετε ποιες συνέπειες έχει η επιλογή αυτή για τη συγγραφή του έργου του.

2.     ∆ιερευνώντας τις αιτίες που οδήγησαν τους αντιπάλους σε βιαιότητες ο Θουκυδίδης  καταλήγει  σε  ορισµένα  συµπεράσµατα.  Να  αναφέρετε  τα συµπεράσµατα αυτά και να πείτε αν συµφωνείτε ή διαφωνείτε, αιτιολογώντας την άποψή σας.

3.     Με βάση τις βιογραφικές πληροφορίες για το Θουκυδίδη να καθορίσετε το βαθµό στον οποίο, κατά τη γνώµη σας, τα προσωπικά του βιώµατα από την πολιτική ζωή της Αθήνας τον επηρέασαν στο έργο του.

4.     Να παρουσιάσετε µε συντοµία µερικές βασικές ιδέες του Θουκυδίδη για τον άνθρωπο, που δικαιολογούν, κατά τη γνώµη σας, το χαρακτηρισµό του ως γνώστη της ανθρώπινης φύσης.

5.     Ο Θουκυδίδης προβάλλει τη λογική ως βασική αξία για τον άνθρωπο. Να προσδιορίσετε µε χαρακτηριστικά παραδείγµατα από την εισαγωγή σας τον τρόπο µε τον οποίο αντιλαµβάνεται τη συµβολή της στην εξέλιξη των γεγονότων.

6.     Να προσδιορίσετε τις λειτουργίες που έχει η τάση για γενίκευση στο έργο του Θουκυδίδη.

7.     Πιστεύετε ότι ο Θουκυδίδης αντιµετωπίζει την Αθήνα κυρίως ως θαυµαστής ή ως αυστηρός κριτής; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

 

Β. Σύντοµης απάντησης

1.     Ποια σχέση έχουν µε την ιστορική έρευνα οι όροι εἰκότα, σημεῖα, τεκμήρια;

2.     Ποιες θεωρεί ο Θουκυδίδης απαραίτητες προϋποθέσεις για τη συγκρότηση ενός ισχυρού κράτους;

3.     Ποια στοιχεία αποκλείει από το υλικό του και γιατί;

4.     Σε ποιο βασικό ερώτηµα επιχειρεί να απαντήσει στο έργο του;

5.     Σε ποια σηµεία του έργου του εντοπίζεται κυρίως η παρουσίαση των αιτίων του πολέµου;

6.     Πώς επηρεάζεται κατά τον Θουκυδίδη η συµπεριφορά των ανθρώπων από τον πόλεµο;

7.     Πώς αντιµετωπίζει ο Θουκυδίδης το ρόλο των θεών και της τύχης στις ιστορικές εξελίξεις;

8.     Ποια στοιχεία της προσωπικότητας του Περικλή ως πολιτικού ηγέτη εξαίρει ο ιστορικός;

9.     Ποιο είναι το πρότυπο του πολίτη που προβάλλει ο Θουκυδίδης µέσα στο έργο του;

10.      Ποια στοιχεία της αθηναϊκής πολιτείας υπογραµµίζει ο ιστορικός στο έργο του ως άξια θαυµασµού;

 

Ερώτηση κλειστού τύπου

Ποια από τα παρακάτω θέµατα εντάσσονται στα ενδιαφέροντα του ιστορικού;.

·      Σηµασία της κυριαρχίας στη θάλασσα για την ασφάλεια

µιας πόλης.

·      Ο  ρόλος  της   τήρησης   των   ηθικών   κανόνων   για   την αποτροπή του πολέµου.    

·      Τα χαρίσµατα του ικανού ηγέτη.

·      Η εµπάθεια των δηµαγωγών της Αθήνας εναντίον  του Θουκυδίδη.

·      Οι φρικαλεότητες του πολέµου.

·      Η  σύγκριση  του  χαρακτήρα  των   πρωταγωνιστών   του πολέµου και από τις δύο παρατάξεις.                                                                                   

·      Η ανάλυση των πολιτικών του απόψεων.

·      Η διερεύνηση των αιτιών που  συνέβαλαν  στην  ανάδειξη της Αθήνας σε ηγεµονική δύναµη.                                                                                         

 

   ΜΕΘΟ∆ΟΣ

Παραδείγµατα ερωτήσεων ανοικτού τύπου

Α. Ελεύθερης ανάπτυξης

1.     Ποιες δυσκολίες συνάντησε ο Θουκυδίδης στην έρευνά του για τα γεγονότα πριν από τα Μηδικά;

2.     Με ποιες µεθόδους (ποιους τρόπους) ερεύνησε ο Θουκυδίδης τα γεγονότα που εξιστορεί, ώστε να είναι βέβαιος ότι αυτά που γράφει ανταποκρίνονται στην αλήθεια;

3.     Να γράψετε, αν ο Θουκυδίδης αποδίδει αυτολεξεί τους λόγους των οµιλητών στις δηµηγορίες του ή όχι και γιατί.

4.     Οι δηµηγορίες θεωρούνται πολύ σηµαντικές για την ανάλυση των ιστορικών γεγονότων. Να εξηγήσετε γιατί.

5.     Με ποιον τρόπο ταξινοµεί χρονολογικά και παρουσιάζει τα ιστορικά γεγονότα ο Θουκυδίδης;

6.     Να εξηγήσετε ποια διαίρεση του έτους ακολουθεί ο Θουκυδίδης και πώς αυτή εξυπηρετεί την έκθεση των ιστορικών γεγονότων.

7.     Να αναφέρετε τις δυσκολίες που αντιµετώπισε ο Θουκυδίδης στην προσπάθειά του να χρονολογήσει µε ακρίβεια τα ιστορικά γεγονότα.

 

Β. Σύντοµης απάντησης

1.     Ποιες πηγές ερεύνησε ο Θουκυδίδης για να είναι σίγουρος ότι καταγράφει µε ακρίβεια τα γεγονότα στην ιστορία του;

2.     Από όσες πληροφορίες συγκέντρωσε για τον Πελοποννησιακό πόλεµο ποιες αξιοποίησε και συµπεριέλαβε τελικά στο έργο του ο ιστορικός;

3.     Ποια στοιχεία προσέχει ο ιστορικός να αποδώσει µε όσο το δυνατό

µεγαλύτερη πιστότητα στις δηµηγορίες του;

4.     Πώς     προσδιορίζει     το     χρονικό      σηµείο    της     έκρηξης     του Πελοποννησιακού πολέµου ο Θουκυδίδης;

 

Ερώτηση κλειστού τύπου

Ποιες από τις πληροφορίες που άκουσε ή συγκέντρωσε συµπεριέλαβε στην
αφήγηση του Πελοποννησιακού πολέµου ο Θουκυδίδης; Να επιλέξετε τις

σωστές απαντήσεις.

(Υπάρχουν δυο σωστές απαντήσεις).

• Οτιδήποτε γενικά άκουγε ή µάθαινε σχετικό µε κάποιο επεισόδιο του πολέµου.
• Αυτά που φανταζόταν ο ίδιος ότι θα µπορούσαν να έχουν συµβεί.
• ΄Οσα στοιχεία γνώριζε ως αυτόπτης µάρτυρας.
• ΄Οσα είχαν γράψει για τον ίδιο πόλεµο και άλλοι ιστορικοί λίγο πριν από αυτόν.
• Μόνο όσα διάβασε σε κρατικά έγγραφα.
• Αυτά που άκουσε από άλλους και για τα οποία είχε κάνει ο ίδιος επίπονη έρευνα.

 

Η ∆ΟΜΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ - Ο ΧΡΟΝΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΟΥ

Παραδείγµατα ερωτήσεων ανοικτού τύπου

Ελεύθερης ανάπτυξης και σύντοµης απάντησης

1. Ποιες είναι οι εκτιµήσεις των µελετητών για το χρόνο συγγραφής του έργου του Θουκυδίδη; (Να αναφερθείτε στη διάρκεια της συγγραφής και στο χρόνο ολοκλήρωσής της).

2. Να αναφέρετε ποια είναι τα θέµατα που διαπραγµατεύεται εκτενώς στην ιστορία του ο Θουκυδίδης.

3. Ποια θέµατα περιλαµβάνονται στο πρώτο βιβλίο των Ιστοριών του Θουκυδίδη;

4. Ποια γεγονότα εξετάζει ο ιστορικός στο πέµπτο βιβλίο του;

5. Μέχρι ποιο έτος του Πελοποννησιακού πολέµου φτάνει η ιστορική αφήγηση του Θουκυδίδη;

6. Ποια είναι τα τελευταία γεγονότα που παραθέτει ο ιστορικός;

 

 

Ερώτηση κλειστού τύπου

Να συνδέσετε τα διάφορα θέµατα που διαπραγµατεύεται στο έργο του ο Θουκυδίδης µε τον αριθµό των βιβλίων στα οποία διαιρέθηκε το έργο του αργότερα, έτσι ώστε να φαίνεται σε γενικές γραµµές η σειρά µε την οποία τα εκθέτει.

 

 

1ο βιβλίο    2ο - 5ο βιβλίο, κεφ. 24.   5ο βιβλίο από κεφ. 25   6ο και 7ο βιβλίο   8ο βιβλίο

Ο «διάλογος»  µε τους Μηλίους. Η Σικελική εκστρατεία Τα γεγονότα από το 421 - 415 π.Χ. Τα γεγονότα της πρώτης δεκαετίας του Πελοποννησιακού πολέµου. Η ανάµειξη των Περσών στην ελληνική σύγκρουση. Τα αίτια του πολέµου. Η εγκατάσταση σπαρτιατικού  στρατοπέδου πολέµου στη ∆εκέλεια. Η προϊστορία µέχρι τις παραµονές του πολέμου.  Η ανάπτυξη της αθηναϊκής δύναµης κατά την «πεντηκονταετία».

 

 

    ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΥΦΟΣ     

Παραδείγµατα ερωτήσεων ανοικτού τύπου

Α. Ελεύθερης ανάπτυξης

1.     Ποια χαρακτηριστικά προσδίδει στο ύφος του συγγραφέα η χρήση ρηµάτων σύνθετων, πολλές φορές µε δυο ή και τρεις προθέσεις; Να αναφέρετε σχετικό παράδειγµα και να το αναλύσετε.

2.     Ποιο σκοπό εξυπηρετεί η επισώρευση αιτιολογικών προτάσεων ή µετοχών στη σύνθεση του κειµένου; Να γράψετε ποια χαρακτηριστικά αποκτά το ύφος µε αυτό τον τρόπο ανάπτυξης του κειµένου.

 

Β. Σύντοµης απάντησης

1.     Σε ποια διάλεκτο της αρχαίας ελληνικής γράφει το έργο του ο ιστορικός; Να σηµειώσετε ορισµένες χαρακτηριστικές γλωσσικές ιδιοµορφίες.

2.     Να αναφέρετε ορισµένες τυπικές εκφραστικές επιλογές του συγγραφέα που χαρακτηρίζουν το ύφος του Θουκυδίδη.

3.     Να αναφέρετε ορισµένα χαρακτηριστικά του υψηλού λογοτεχνικού ύφους.

4.     Τι είναι τα πάρισα και τα ομοιοτέλευτα;

 

Ερώτηση κλειστού τύπου

Στις ακόλουθες προτάσεις σηµειώνονται ορισµένες γλωσσικές ιδιοµορφίες που παρατηρούνται στο έργο του Θουκυδίδη. Να διαγράψετε το µέρος της πρότασης που δεν είναι σωστό.

Από τις γλωσσικές ιδιοµορφίες του Θουκυδίδη είναι:

α. Στις προθέσεις:   η χρήση των τύπων ἐς,  ξὺν   -   εἰς,  σὺν

β. Στα ονόµατα:  η χρήση  ουδετέρου του επιθέτου π.χ τὸ εὔδαιµον

η χρήση αφηρηµένων ουσιαστικών π.χ. ἡ εὐδαιµονία

γ. Στη δήλωση επιρρηµατικής  σηµασίας: η χρήση επιρρήµατος π.χ. ὁµοίως

η χρήση ουδετέρου επιθέτου  π.χ. ὁµοῖα

              δ. Στα ρήµατα:      η χρήση σύνθετων ρηµάτων  π.χ. -  ἀνταγαγόµενο

                                         η χρήση απλών ρηµάτων π.χ. ἀγαγόµενοι